ضرورت مراقبت از ایمپلنت های دندانی
برای اطمینان از سلامتی ایمپلنت های دندانی رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان قبل, بعد و حتی حین قرار گیری آنها امری ضروری است. از اینرو یکی از نگرانیهای بیماران نحوه مراقبت صحیح از ایمپلنت های دندانی است.آیا ایمپلنت ها همانند دندانهای طبیعی نیاز به مسواک زدن و استفاده از نخ دندان دارند؟ آیا باقی مانده مواد غذایی میتواند به اطراف و زیر ایمپلنت ها نفوذ کند؟ و مواردی از این قبیل, از جمله سوالاتی هستند که اغلب بیماران با آنها رو به رو میشوند.
بافت احاطه کننده ایمپلنت باید صورتی, محکم, کراتینیزه و فاقد هرگونه علامتی از عفونت باشد. بافت نرم اطراف ایمپلنت (permucosal seal) که وظیفه جداسازی بافت همبند احاطه کننده ایمپلنت از محیط خارجی را بر عهده دارد باید یک بافت کراتینیزه باشد. بنا بر مطالعات صورت گرفته فقدان بافت keratinized اطراف ایمپلنت را مستعد نفوذ باکتریهای pathogenic کرده و زمینه بروز بیماریهای peri-implant (اطراف ایمپلنت) را فراهم میکند. موفقیت درمان ایمپلنت به طور مستقیم به وجود این بافت بستگی دارد.
همین امر نشان دهنده اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان در منزل بلافاصله بعد از قرارگیری ایمپلنت هاست تا به این ترتیب هم فرایند بهبود سریعتر طی شود و هم سلامتی نسوج اطراف آن تامین شود.هنگامیکه ایمپلنت در دهان قرار میگیرد نخست لایه ای ,pellicle توسط بزاق و در ادامه بیوفیلمی متشکل از باکتریها بر روی آن تشکیل میشود. تحقیقات نشان داده اند روزانه برداشت 85% از این پلاک و بیوفیلم برای حفظ سلامتی ایمپلنت ضروری است.
جنس و ساختار ایمپلنت
دانستن اطلاعاتی در مورد جنس و ساختار ایمپلنت های دندانی میتواند به درک بیشتر توصیه های بهداشتی در مورد ایمپلنتها کمک کننده باشد. همانطور که پیش تر اشاره کردیم ایمپلنتهای دندانی از جنس تیتانیوم میباشند. تا پیش از سال 1990 از این آلیاژ به فرم صاف و صیقلی در ساخت ایمپلنتها استفاده میشد. اما برای بهبود فرایند osseointegration سطح ایمپلنتهای امروزی از سختی و خشونت بیشتری برخوردار است.
چه نوع خمیر دندانی برای ایمپلنت استفاده کنیم؟
به همین خاطر محصولات بهداشتی مورد استفاده نظیرخمیردندانها باید خاصیت سایندگی کمی (low-abrasive) داشته باشند تا موجب خراشیدگی سطح ایمپلنت نشوند. همچنین از استفاده از خمیردندانهای حاوی سدیم فلوراید, خمیردندانهای لکه بر, خمیردندانهای مخصوص استعمال دخانیات و جوش شیرین باید خود داری شود.
نکته دیگر عدم استفاده از محصولاتی است که موجب آزردگی permucosal seal و خوردگی و سایش تیتانیوم میشوند. خمیردندانی که حاوی مقدار زیادی سدیم فلوراید بوده و PH اندکی دارد موجب از بین رفتن لایه اکسید (oxide layer) موجود بر سطح ایمپلنت میشود. این لایه از ایمپلنت در برابر ساییدگی محافظت میکند و هنگامیکه از بین میرود ایمپلنت را مستعد آسیب میکند.
چه نوع مسواک برای ایمپلنت استفاده کنیم؟
در مورد مسواک مورد استفاده نیز تحقیقات متعددی صورت گرفته اند تا دریابند چه مسواکی برای ایمپلنتهای دندانی مناسب تر است. نتایج تفاوت معنا داری را بین مسواکهای معمولی و الکتریکی نشان ندادند. آنچه اهمیت دارد نحوه مسواک زدن بیمار است. توصیه میشود برای از بین بردن پلاک باکتریایی روزانه دو بار دندانها با مسواک نرم مسواک زده شوند.
مسواکهای بین دندانی نیز میتوانند کمک کننده باشند.
نخ دندان و ایمپلنت
نخ دندانهای بسیار متنوعی وجود دارند. توصیه میشود برای حفاظت از نسوج اطراف ایمپلنت از نخ دندانهای مخصوص ایمپلنت استفاده شود. نخ دندان را همانند تصویر زیر در طرفین ایمپلنت قرار دهید.
با جا به جا کردن دستها و دو سر نخ, آنرا همانند شکل به فرم ضربدر در آورید و با دقت نواحی اطراف ایمپلنت را تمیز کنید. این نواحی به علت تجمع بیوفیلم بسیار مستعد التهاب و بیماریهای Peri-implant هستند.
دهانشویه ها و ایمپلنت
علاوه بر موارد مذکور استفاده از دهانشویه های antimicrobial فاقد الکل نیز میتواند کمک کننده باشد. خصوصا زمانیکه التهاب وجود دارد و یا به علت crowding دندانی دسترسی به تمامی نواحی به سادگی امکانپذیر نیست.
نکات مهم بهداشتی پس از کاشت ایمپلنت
نکات بهداشتی ضروری پس از قرارگیری ایمپلنتها را میتوان به صورت زیر خلاصه نمود:
- رژیم غذایی نرم در نخستین روزهای بعد از قرارگیری ایمپلنت
- استفاده منظم از آنتی بیوتیکهای تجویز شده برای جلوگیری از ایجاد عفونت
- استفاده از مسکنهای تجویز شده برای کنترل درد
- مسواک زدن کامل دهان دو مرتبه در روز با مسواک نرم به جز ناحیه ای که تحت جراحی قرار گرفته است
- پاک کردن فضای بین دندانی کل دندانها به جز ناحیه جراحی
- استفاده از آب نمک و دهانشویه های antimicrobial فاقد الکل دو مرتبه در روز در صورت توصیه متخصص
