دندان قروچه (براکسیسم) می تواند یک وضعیت بسیار دردناک باشد. این وضعیت با درد فک، صورت، دندان، گردن و گوش همراه است و ممکن است باعث بروز سردرد شود. متأسفانه، علاوه بر این عوارض جانبی دردناک، دندان قروچه می تواند آسیب های ماندگاری به استخوان ها، ماهیچه ها و حتی اعصاب وارد کند. بنابراین، آیا دندان قروچه می تواند باعث آسیب عصبی شود؟ اگر این شرایط درمان نشود، می تواند به چندین عصب از جمله عصب سه قلو که احساسات را از صورت به مغز منتقل می کند، آسیب وارد کند.
آیا دندان قروچه می تواند باعث آسیب عصبی شود؟
در موارد شدید، دندان قروچه درمان نشده می تواند باعث آسیب عصبی شود. هنگامی که دندان های خود را روی یکدیگر می سایید یا فشار می دهید، مینای دندان های شما ممکن است فرسوده شوند و آسیب ببیند. مینای دندان پوششی نازک و محکم در قسمت بیرونی دندان ها است، که از دندان های شما در برابر فرسایش ناشی از جویدن یا ساییدن محافظت می کند، و مانند عایقی برای دندان های شما در برابر درد ناشی از گرما و سرما عمل می کند.
همانطور که نیروی ناشی از ساییدن و فشردن به تدریج مینای دندان های شما را از بین می برد، داخل دندان (عاج) و اعصاب مجاور دندان شما آشکار خواهند شد و در معرض محیط دهان قرار خواهند گرفت. بدون محافظت و لایه عایق مینای دندان، عاج و اعصابی که بدون محافظ باقی مانده اند، باعث درد صورت و حساسیت دندان خواهند شد. دندان قروچه در موارد شدید می تواند منجر به از دست رفتن دندان نیز شود.
علاوه بر این، دندان قروچه می تواند پیشرفت کند و منجر به بروز TMJ/TMD (اختلال مفصل فکی- گیجگاهی) شود، وضعیتی که باعث تنش و اسپاسم (گرفتگی) در عضلات فک شما می شود. هنگامی که شما دچار اختلال TMJ می شوید، عصب سه قلوی شما ممکن است تحریک شود و دچار درد شدید مفصل فک و سردرد شوید.
آسیب عصبی ناشی از دندان قروچه چه احساسی دارد؟
اگر اعصاب شما در نتیجه دندان قروچه آسیب دیده باشد، احتمالاً هنگام انجام کارهای زیر متوجه درد یا ناراحتی خواهید شد:
- مصرف خوراکی ها و نوشیدنی های گرم، سرد، شیرین یا اسیدی
- قرار گرفتن دهان در معرض هوای سرد (مثلاً هنگام پیاده روی خارج از خانه در زمستان)
- انجام یک پاکسازی روتین دندان (مخصوصاً زمانی که از آب سرد استفاده می شود)
- مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن در منزل
- استفاده از دهانشویه بر پایه الکل
- دندان قروچه یا فشردن
در بیشتر موارد، در ریشه دندان آسیب دیده درد، و در خط لثه احساس ناراحتی خواهید داشت. درد و ناراحتی شما ممکن است بدون یک الگوی واضح بیاید و از بین برود.
در حالی که برخی از محرک ها ممکن است باعث ایجاد ناراحتی خفیف شوند، برخی دیگر بسته به مقداری از عصب که بدون پوشش و در معرض محیط دهان قرار می گیرد، درد شدیدتری ایجاد می کنند. اگر فقط اندکی اعصاب شما در معرض محیط دهان قرار گرفته باشد، به احتمال زیاد درد مبهمی را در دندان های خود تجربه خواهید کرد. هنگامی که مقدار قابل توجهی از عصب دندان شما در معرض محیط دهان قرار می گیرید، ممکن است متوجه درد شدید و ضربان دار شوید.
آیا آسیب عصبی دائمی است؟
دندانپزشک می تواند اکثر آسیب های عصبی را با موفقیت ترمیم کند. دندانپزشک شما دندان های شما را ارزیابی می کند تا میزان قرار گرفتن اعصاب شما در معرض محیط دهان را مشخص نماید. این ارزیابی ممکن است به تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس یا سایر بررسی های تصویربرداری برای ارزیابی دقیق نیاز داشته باشد. برخی از اقداماتی که دندانپزشک شما ممکن است برای جبران این آسیب ها انجام دهد عبارتند از:
پر کردن برای ترمیم آسیب عصبی
چنانچه تست ها نشان دهند که مقدار اندکی از عصب دندان شما در معرض محیط دهان قرار دارد، دندانپزشک شما ممکن است از پر کردن دندان ها برای ترمیم دندان های آسیب دیده استفاده کند. ماده پر کننده پس از قرار گرفتن، از تحریک دندان با آب سرد و سایر محرک های خارجی اعصاب اطراف جلوگیری می کند.
درمان های ریشه برای ترمیم آسیب عصبی
چنانچه قرار گرفتن عصب در معرض محیط دهان به صورت گسترده تری اتفاق افتاده باشد، ممکن است نیاز باشد درمان ریشه انجام شود. در طول این فرایند، دندانپزشک عصب آسیب دیده و پالپ اطراف آن (بافتی که در مرکز دندان قرار دارد) را بر می دارد و ناحیه را تمیز و سیل (مهر و موم) می کند. این فرایند باید درد دندان شما را به طور کامل کاهش دهد.
در برخی موارد، برای ترمیم دندان های خود ممکن است به ترمیم های دیگری از جمله کلاهک ها یا روکش ها نیاز داشته باشید. دندانپزشک به شما اطلاع می دهد که چه گزینه هایی دارید.
گزینه های درمانی برای دندان قروچه قبل از اینکه اعصاب شما آسیب ببینند.
دندانپزشکی ترمیمی تهاجمی و پرهزینه است، بنابراین مهم است که قبل از آنکه دندان قروچه باعث ایجاد آسیب عصبی شود، به دنبال درمان آن باشید. گزینه های درمانی زیر می توانند به کاهش یا از بین بردن علائم دندان قروچه و کلنچینگ دندان کمک کنند:
محافظ دهان، محافظ دندان شبانه و اسپلینت ها
این ابزارهای دهانی یک سد محافظ بین دندان های دو فک بالا و پایین ایجاد می کنند و از آسیب ناشی از ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر در اثر براکسیسم و اختلال TMJ جلوگیری می کنند. محافظ های دهان یا اسپلینت های سفارشی متداول ترین گزینه های درمانی برای دندان قروچه هستند زیرا مؤثر، مقرون به صرفه و غیرتهاجمی هستند.
بوتاکس
تزریق بوتاکس ممکن است تنها در صورتی مد نظر قرار گیرد که با درمان های دیگر تسکین پیدا نکنید. به طور کلی، دندانپزشک شما فقط در صورتی که دندان قروچه شدید داشته باشید، بوتاکس را برای دندان قروچه توصیه خواهد کرد. بوتاکس به عضلات فک شما تزریق می شود تا به طور موقت عضلات را شل کرده و از فعالیت بیش از حد آنها جلوگیری کند.
شل کننده های عضلات
متخصص مراقبت های بهداشتی شما برای کمک به درد صورت، گردن درد، درد فک و سایر علائم دندان قروچه ممکن است توصیه کند که این داروها را برای مدت کوتاهی مصرف کنید. به طور معمول، از شما خواسته می شود که هر دوز را کمی قبل از خواب مصرف کنید. در طول درمان، پزشک شما را از نظر عوارض جانبی و تغییرات، از نزدیک تحت نظر خواهد داشت.
بیوفیدبک
گرچه تحقیقات بیشتری لازم است، اما برخی مطالعات نشان داده اند که بیوفیدبک برای دندان قروچه یک درمان مفید است. برای بیوفیدبک از تجهیزات نظارتی برای اندازه گیری تنش و فعالیت ماهیچه ای درون فک شما استفاده می شود. با این اطلاعات، شما به آرامی به موقعیتی با تنش کمتر هدایت می شوید. طی چندین جلسه، به شما آموزش داده می شود که برای مدت زمان بیشتری، حالت آرام تری داشته باشید.
مدیریت استرس
اگر استرس باعث می شود دندان های خود را روی یکدیگر بسایید یا به هم فشار دهید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که به یک مشاور مراجعه کنید. مشاوران و سایر متخصصان سلامت روان که مجوز دارند، می توانند در کشف دلایل استرس و یافتن راه حل هایی کمک کنند که ممکن است به شما کمک کنند احساس بهتری داشته باشید. ممکن است بخواهید مدیتیشن، یوگا و سایر فعالیت های کاهش استرس را در منزل امتحان کنید.
رابطه بین دندان قروچه و آسیب عصبی
برای جلوگیری از درد مزمن، آسیب عصبی و سایر پیامدهای طولانی مدت مرتبط با دندان قروچه، به محضی که متوجه حساسیت دندان یا سایر علائم مربوط به سلامت دهان شدید، باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید. در صورت دریافت زود هنگام درمان، می توانید از آسیب دیدن دندان یا نیاز به درمان های تهاجمی دندان جلوگیری کنید.