آیا می دانسته اید که رنگ دندان های سالم می تواند چیزی بین زرد کمرنگ تا خاکستری کم رنگ باشد؟ رنگ دقیق به رنگ مینای دندان و نیز رنگ عاج زیر آن بستگی دارد. عاج دندان به طور طبیعی زرد است، و مینای دندان کمی آبی رنگ و شفاف است. عواملی که می توانند هر یک از اینها را تحت تأثیر قرار دهند می توانند باعث شوند دندان های شما بد رنگ به نظر برسند. در برخی موارد، لکه های دندان ها صرفاً از نظر زیبایی نگران کننده هستند. در موارد دیگر، می تواند علامت و نشانه مشکلات شدی دهانی باشند. اگر شما نگران رنگ دندان های خود هستید، برای گرفتن وقت مشاوره با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
انواع تغییر رنگ دندان ها کدامند؟
سه نوع اصلی تغییر رنگ دندان ها وجود دارند. بسیاری از افراد تغییر رنگ دندان ها را در نتیجه روند بالا رفتن سن تجربه می کنند. هر چه سن ما بالاتر می رود، مینای دندان نازک تر می شود، که باعث آشکار شدن عاج زرد رنگ زیر آن می شود. عوامل خارجی مانند مصرف تنباکو، غذاها و نوشیدنی هایی که مصرف می کنیم، و بهداشت بد دهانی، می توانند باعث شوند دندان ها زرد و چرک به نظر برسند. دندان های لک دار می توانند در نتیجه عوامل داخلی نیز بروز پیدا کنند که ساختارداخلی دندان را تحت تأثیر قرار می دهند، مانند برخی داروها یا بیماری های خاص، قرار گرفتن در معرض مقدار زیاد فلوراید، تروماهای دندانی و اختلالات ژنتیکی.
علل شایع لکه سیاه روی دندان ها
شایع ترین علل لکه های سیاه روی دندان ها عبارت است از آسیب به مینای دندان ها که در نتیجه پوسیدگی و تشکیل مقدار زیادی تارتار. لکه های سیاه رنگ می توانند در نتیجه مصرف کافئین، و خوراکی ها و نوشیدنی های دیگری مانند مکمل های آهن مایع و داروهای دیگر، تنباکو، ترمیم های دندانی حاوی سولفید نقره، و برخی دهانشویه های خاص بوجود بیایند.
چگونه می توان ظاهر دندان هایی که قهوه ای شده اند را بهبود داد؟
شایع ترین علت لکه های قهوه ای روی دندان ها عبارت است از سیگار کشیدن و مصرف مداوم قهوه و نوشابه های حاوی رنگ های کارامل است. گرچه ممکن است محصولات سفید کننده OTC مقداری بهبودی ایجاد نمایند، اما درمان های تخصصی سفید کردن دندان ها چشمگیرترین نتایج را ارائه خواهند داد. بر خلاف درمان های OTC که می توانند ظرف چند روز یا چند روز از بین بروند، درمان های تخصصی سفید کردن دندان ها می توانند سال ها دوام داشته باشند. البته، نتایج می توانند بلافاصله از بین بورند اگر شما به سیگار کشیدن و مصرف غذاها و نوشیدنی هایی ادامه دهید که مستعد ایجاد لکه هستند. لکه های داخلی قهوه ای رنگ می توانند با مصرف داروهای خاصی مانند تتراسایکلین بوجود بیایند اگر در طول بارداری یا در اوایل دوران کودکی مصرف شوند. علاوه بر این، آنها می توانند در نتیجه قرار گرفتن در معرض مقدار زیادی فلوراید نیز بروز پیدا کنند.
چه عواملی منجر به بروز لکه سفید روی دندان ها می شوند؟
لکه های سفید رنگ کوچک یا نواحی مات روی سطح دندان ها اغلب نشان دهنده پوسیدگی زود رس دندان ها است. ظاهر مات اِچ شده در اثر از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان ها بوجود می آید که زمانی اتفاق می افتد که اسیدهای موجود در پلاک ها و غذاها و نوشیدنی هایی که عموماً مصرف می کنید موجب حل شدن مینای دندان ها شوند. نه تنها این نواحی ناهموار روی سطوح دندان ها به راحتی پلاک جمع می کنند، بلکه آنها لکه های ناشی از غذاها و نوشیدنی هایی که مصرف می کنید را نیز جمع می کنند. لکه های سفید رنگ می توانند در نتیجه قرار گرفتن بیش از حد در معرض فلوراید در طول رشد دندان نیز ایجاد شوند.
چرا دندان های من خاکستری شده اند؟
تروماهای دندانی شایع ترین دلیل خاکستری شدن دندان ها هستند. درست همانطور که بعد از زمین خوردن زانوی شما به رنگ های سیاه و آبی تغییر رنگ پیدا می کند، بعد از حوادث دندانی نیز دندان های شما تغییر رنگ خواهند داشت. دندانی که پس از یک حادثه خاکستری می شود نشانه این است که دندان جریان خون کافی دریافت نمی کند. در برخی موارد، دندان به صورت خود به خود بهبود پیدا خواهد کرد؛ با این حال، بد رنگ باقی ماندن دندان یا حتی از دست رفتن آن کاملاً عادی است. بسته به نوع آسیب، درمان ممکن است شامل درمان ریشه برای تخلیه بافت های از دست رفته و بلیچینگ (سفید کردن) یا ترمیم های زیبایی برای بهبود رنگ دندان باشد.
کبودی دندان چیست؟
کبودی دندان زمانی اتفاق می افتد که بافت های همبندی که دندان را حمایت می کنند حساس و ملتهب شوند. بر خلاف درد عمومی که معمولاً با عفونت همراه است، درد همراه با کبودی دندان اغلب شدید است و به یک دندان خاص محدود می شود. این می تواند در نتیجه دندان قروچه (براکسیسم) و ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر؛ عفونت ها، فرایندهای دندانپزشکی، گاز زدن غذاهای سفت، یا تروما بروز پیدا کند. علائم و نشانه های کبودی دندان عبارتند از درد مفرط، خونریزی لثه ها، قرمزی، حساسیت، و التهاب. در صورت تجربه کردن هر نوع درد مفرط دندان، باید هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید.
بهترین درمان کبودی دندان چیست؟
درمان دندانی که کبود شده است عموماً عبارت است از استراحت دادن به دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است. این می تواند شامل خوردن غذاهای نرم باشد تا زمانی که درد فروکش کند یا استفاده از محافظ دندان برای پیشگیری از فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر. اگر با جویدن فشار وارد کردن به دندان ادامه پیدا کند ممکن است موجب وخیم تر شدن درد شود. علاوه بر این، دندانپزشک ممکن است استفاده از داروهای OTC را برای کاهش درد و التهاب توصیه نماید.
چه نوع تروماهای دندانی موجب ایجاد لکه روی دندان ها می شوند؟
تروما به هر گونه حادثه ای اشاره دارد که برای دندان ها، لثه ها، و بافت های اطراف اتفاق می افتد. این نوع حوادث اغلب طی زمین خوردن، فعالیت های ورزشی، تصادف با وسایل نقیله موتوری، یا در طول درگیری های بدنی اتفاق می افتند. هر گونه حادثه ای که انسجام دندان یا بافت های اطراف آن را تحت تأثیر قرار دهد می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود. شایع ترین انواع حوادث دندانی عبارتند از:
- لب پر شدگی یا شکستگی دندان
- بالا آمدن دندان داخل حفره یا لق شدن آن
- بیرون آمدن دندان از داخل حفره یا از دست رفتن آن
- شکستگی ریشه دندان
بهترین راه برای پیشگیری از تغییر رنگ دندان ها که در نتیجه تروما بروز پیدا می کند انجام اقدامات امنیتی مناسب است، مانند استفاده از محافظ دندان هنگام انجام فعالیت های پر مخاطره. در صورت تجربه کردن هر گونه حوادث و آسیب به صورت، باید هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید. حتی اگر دندان ضربه خورده باشد، اگر به سرعت در پی درمان برای آن باشید، امکان نجات آن وجود دارد.
آیا امکان تغییر رنگ دندان پس از درمان ریشه وجود دارد؟
برخی از آنها آری، اما نه همه آنها، و برخی بیماران پس از درمان ریشه تغییر رنگ یا لک شدن دندان ها را تجربه می کنند. دلایل متعددی برای این اتفاق وجود دارند.
- لک شدن دندان ها پس از درمان ریشه اغلب زمانی اتفاق می افتد که مقداری از بافت پالپ داخل دندان باقی می ماند. در نهایت بافت شروع به تجزیه شدن و تغییر رنگ دندان می کند.
- تغییر رنگ دندان ها می تواند در نتیجه مصرف داروهایی اتفاق بیفتد که برای درمان عفونت داخل کانال استفاده می شوند.
- تغییر رنگ و لک شدن دندان می تواند زمانی اتفاق بیفتد که مقداری از موادی که برای پر کردن کانال ها استفاده می شوند داخل تاج دندان باقی می مانند.
رایج ترین درمان ها برای این نوع تغییر رنگ دندان ها عبارتند از بلیچینگ داخلی، قرار دادن روکش روی دندان، و ونیرها.
بهترین درمان برای دندان هایی که لک شده اند کدامند؟
بهترین درمان برای دندان هایی که رنگ آنها تغییر کرده و بد رنگ شده اند به علل بنیادی تغییر رنگ دندان ها بستگی دارد. لکه هایی که به عمق دندان نفوذ می کنند یا در نتیجه پوسیدگی بروز پیدا می کنند ممکن است برای بهبود سلامت و ظاهر دندان نیاز به پر شدن، روکش های دندانی، ونیرها، یا دیگر انواع فرایندهای ترمیمی داشته باشند.
درمان ریشه
اگر ریشه دندان از دست رفته باشد، خارج کردن پالپی که تحت تأثیر قرار گرفته است و موجب لک شدن دندان شده است ممکن است به حفظ دندانی که تیره شده است کمک کند. علت این است که خارج کردن منطقه ای که تغییر رنگ پیدا کرده است از داخل دندان به سفیدتر شدن طبیعی دندان کمک می کند. با این حال، اگر دندان شما واقعاً از دست رفته باشد شما تنها درمان ریشه نیاز دارید. هر گونه بافت داخلی پالپ که از دست رفته و عفونی شده است باید توسط یک دندانپزشک و در برخی موارد توسط اندودنتیست (متخصص درمان ریشه) مجرب تخلیه شود. دندان شما ممکن اس پس از یک حادثه از بین برود و قبل از انجام هر گونه سفید کردن دندانی نیاز به درمان ریشه داشته باشد. خوشبختانه، وقتی دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است با موفقیت با درمان ریشه درمان شود، سفید کردن دندان ممکن است حتی لازم هم نباشد.
روکش های دندانی یا ونیرها
در صورتی که دندان شما هنوز زنده است، اما ظرف شش ماه به رنگ عادی خود برنگشته است، ممکن است لازم باشد یک روکش یا ونیر برای کمک به احیاء رنگ دندان لازم باشند. روکش های پرسلن یا سرامیکی می توانند به پوشش دادن دندان و طبیعی ساختن ظاهر آن کمک کنند. پس از آنکه شما روکش های دندانی یا ونیرها را دریافت می کنید، دندان ترمیم شده از دندان های دیگر قابل تمیز نخواهد بود. اگر درمان ریشه و سفید کردن دندان بتوانند این کار را انجام دهند ممکن است نیازی به دندانپزشکی زیبایی نداشته باشید.
پیشگیری بهتر از درمان
البته بهترین گزینه پیشگیری از تغییر رنگ دندان ها در درجه اول است. تعدادی تغییر ساده در سبک زندگی می تواند به شما کمک کند دندان های خود را تا حد امکان سفید نگه دارید.
- باید بهداشت دهان و دندان ها را در اولویت قرار دهید. این شامل حداقل دو مرتبه مسواک زدن در طول روز، نخ دندان کشیدن روزانه، و استفاده از دهانشویه طبق دستور دندانپزشک می شود. علاوه بر این، باید هر شش ماه باید برای معاینات و پاکسازی های تخصصی به دندانپزشک مراجعه کنید.
- کشیدن سیگار را ترک کنید. این باعث می شود ظاهر دندان های شما، و نیز سلامت عمومی شما بهبود پیدا کنند.
- مصرف غذاها و نوشیدنی هایی که موجب ایجاد لکه روی دندان ها می شوند، مانند قهوه، چای، و شراب قرمز را محدود کنید.
اگر یک یا چند دندان که تغییر رنگ داشته اند باعث ایجاد اختلال در زیبایی لبخند شما شده اند، دندانپزشک می تواند به شما کمک کند. یک دندانپزشک مجرب می تواند علت بنیادی تغییر رنگ دندان را مشخص نماید و درمان درست و مناسب را پیشنهاد کند.