دندانهای لترال پس از دندانهای central دومین دندانهای ثنایا هستند که در ناحیه قدامی دهان رویش پیدا میکنند و به دلیل موقعیت حساس خود, تاثیری انکار ناپذیر بر چهره و لبخند فرد دارند. در حالت طبیعی مورفولوژی و شکل دندانهای لترال به صورت زیر میباشد.

گاهی اوقات به علت اختلالاتی  (نظیر canine transposition و Non-syndromic oligodontia) و یا عواملی همچون ژنتیک و توارث خانوادگی این دندانها ظاهری کوچک, میخی و تیز پیدا میکنند و به همین خاطر اصطلاح دندان لترال میخی شکل یا peg-shaped به آنها نسبت داده میشود. شیوع دندانهای لترال میخی شکل در میان افراد به نسبت زیاد بوده و بنا بر مطالعات صورت گرفته 1% از کل جمعیت را شامل میشود که در نیمی از آنها نیز این مشکل به صورت دو طرفه وجود دارد.

 از آنجا که سایز دندانهای لترال میخی شکل کوچکتر از حالت طبیعی است دندانهای central که در مجاور آنها قرار دارند با حرکت به سمت distal سعی میکنند این فضا را پر کنند به همین خاطر در این افراد مشکل دیاستم در ناحیه midline نیز وجود دارد.

بنا بر شرایط و انتظارات بیمار و همچنین تجربه و مهارت متخصص فاکتورهای بسیاری باید در درمان این نوع دندانها در نظر گرفته شوند. همانند بررسی نیاز به کشیدن دندانها و یا انجام درمانهای ارتودنسی و ترمیمی و همچنین در نظر گیری جنبه های functional و esthetic درمان مورد نظر.

دو رویکرد کلی در درمان دندانهای لترال میخی شکل وجود دارد. رویکرد نخست کشیدن دندان لترال و بستن فضای حاصل از آن میباشد که با توجه به تاثیر منفی آن بر خط لبخند بیمار چندان توصیه نمیشود و دومین رویکرد ایجاد فضای کافی در اطراف دندان مذکور به منظور بازسازی شکل طبیعی آن با کمک درمانهای پروتزی میباشد. از میان گزینه های درمانی میتوان به porcelain laminate veneers روکشهای تمام سرامیکی و direct resin composite bonding veneers اشاره کرد که درادامه به آنها میپردازیم.

روکش های سرامیکی (porcelain crowns )

روکشهای تمام سرامیکی زیبایی فوق العاده ای داشته و در برابر سایش, تغییر رنگ و ایجاد لکه مقاوم هستند. هرچند در مواردی که پرسلن نازک باشد احتمال شکستگی آنها وجود دارد. پیش از قرارگیری روکشها بر روی دندانها لازم است مقداری از ساختار دندان برداشته شود, تا به این ترتیب فضای کافی برای قرار دادن روکش فراهم شود. از آنجایی که در دندانهای لترال میخی شکل میزان مینا و عاج اطراف پالپ به میزان حداقل است, ممکن است پس از آماده سازی میزان پوشش پالپ به میزان قابل توجهی کاهش یابد.

ونییر پرسلنی – لامینیت  (porcelain Veneers )

در ونییرها نیز نیاز به آماده سازی دندان پیش از قرارگیری وجود دارد. همانند تمام سرامیکها پرسلن ونییر  نیز شکننده و غیر قابل انعطاف هستند و خم شدن بیش از 0.1% به شکستگی آنها منجر میشود. اما از آنجا که توسط مینای دندان زیرین خود ساپورت می شوند میتوانند انعطاف مناسبی از خود نشان دهند. به همین خاطر اگر دندان لترال زیرین آنها بسیار کوچک باشد ساپورت مناسب نیز از دست میرود و ونییر مستعد شکستگی میشود.

ترمیم کامپوزیت (composite facings )

در ترمیمهای کامپوزیتی نیازی به آماده سازی دندان وجود ندارد و میتوانند تنها طی یک جلسه آماده شده و بر روی دندان قرار بگیرند هرچند زیبایی آنها در حد روکشهای سرامیکی نمی باشد.