تاثیر لبخند زیبا و جذاب بر اعتماد به نفس و روابط اجتماعی موثر غیر قابل انکار است. در این میان دندانها به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل تاثیرگذار بر زیبایی لبخند, نقشی بسیار مهم برعهده دارند. رنگ, شکل, اندازه و alignment دندانها تماما بر لبخند فرد اثر گذار هستند. از جمله موثرترین روشهای بهبود و اصلاح لبخند, استفاده از veneerها هستند.
Veneerهای دندانی که تحت عناوینی همچون porcelain veneers و لامینیتهای دندانی نیز شناخته میشوند, لایه هایی نازک از ترکیبات سرامیکی همرنگ دندان هستند که به طور اختصاصی برای دندانهای فرد ساخته میشوند و با قرار گیری بر روی دندانها موجب بهبود در رنگ, اندازه, سایز آنها میشوند. در کنار سرامیک, veneerها از composite resinها نیز میتوانند ساخته شوند. هر چند که انواع پورسلنی (سرامیکی) در برابر رنگ پذیری مقاومت بیشتری از خود نشان میدهند .
Veneerها, امروزه یکی از بحث برانگیزترین مسایل در علم دندان پزشکی و در میان عموم مردم هستند و در مورد استفاده یا عدم استفاده از آنها نظرات گوناگونی وجود دارد.
در ادامه به برخی از مهمترین مواردی اشاره میکنیم که استفاده از veneerها میتواند سودمند باشد:
• دندانهای تغییر رنگ یافته
تغییر رنگ دندانها میتواند ناشی از درمانهای ریشه دندان ,(root canal therapy) لکه های ناشی از تتراسایکلین و دیگر داروها, استفاده بیش از حد فلوراید, ضربه و موارد دیگر باشد.
• دندانهایی که دچار ساییدگی شده اند
در افرادی با مشکل براکسیسم و دندان قروچه مشکل ساییدگی دندانها به وفور دیده میشود. با این حال درمان ونییر در این افراد با محدودیت های فراوانی روبرو است.
• دندانها با شکستگی مختصر یا زیاد
• دندانها با شکل غیر طبیعی همانند دندانهای lateral میخی شکل
• دندانهایی با misalignment اندک
در صورتی که به هم ریختگی دندانها شدید باشد ممکن است با نظر متخصص نیاز به درمان ارتودنسی و زیبایی به صورت توام با بکدیگر باشد.
• بستن فاصله میان دندانها
در این مورد نیز ممکن است پیش از استفاده از veneerها نیاز به ارتودنسی نیز باشد.
تا قرارگیری نهایی veneerها بر روی دندانها نیاز به حداقل 3 بار مراجعه به متخصص میباشد. بار نخست برای انجام مشاوره های لازم و دو مراجعه دیگر برای آماده سازی و قرار گیری آنها بر روی دندانها. در ادامه به تشریح این مراحل می پردازیم:
• تشخیص و طرح ریزی درمان
در این ملاقات دندانها از نظر وجود پوسیدگی فعال مورد معاینه قرار میگیرند و با در نظر گیری جوانب مختلف متخصص استفاده از veneerها را برای آنها تایید یا رد میکند. ممکن است نیاز به تهیه قالب و تصاویر رادیوگرافیک نیز وجود داشته باشد.
رنگ veneerها با توجه به نظر بیمار قابل انتخاب و تغییر است و میتوان آنها را روشنتر یا تیره تر از رنگ فعلی دندانها برگزید.
• آماده سازی دندانها
برای آماده سازی دندانها برای veneerها به طور متوسط و بر حسب میزان بیرون زدگی یا تو رفتگی 5/0 تا 75/0 میلیمتر از مینای سطح دندان برداشته میشود که این میزان برابر با ضخامت لایه ی veneer است که بر روی دندان قرار میگیرد. سپس مدل و قالبی از دهان شما تهیه میشودکه به لابراتور ارسال شده و لابراتور متناسب با این قالب و توصیه های متخصص veneerها را تهیه میکند. بسته به تعداد دندانهایی که تحت درمان قرار میگیرند.
• Bonding
پیش از آنکه veneerها به طور دایم روی دندانها قرار گیرند, متخصص برای ارزیابی رنگ و میزان fit بودن, آنها را به طور موقت بر روی دندانها قرار میدهد. پس از تنظیم موارد مذکور نوبت به آماده کردن دندانها میرسد سطح دندانها تمیز و etch میشود. etch با زبر کردن سطح دندانها موجب اتصال محکم آنها به دندان می شود.
در مرحله بعد یک cement (چسب)مخصوص بر روی veneerها قرار داده میشود و veneerها را به دندان متصل میکند و در آخرین مرحله بررسی bite بیمار و انجام کارهای نهایی صورت میگیرد.
جلسه follow-up (پیگیری) چندین هفته بعد از قرار گیری veneerها برای ارزیابی وضعیت لثه ها و برطرف کردن مشکلات احتمالی صورت میگیرد.
برای دندانهای ناسالم veneerها گزینه ای ایده آل نیستند. بیماریهای لثه, پوسیدگیهای دندانی, پرکردگیهای وسیع و ناکافی بودن مینای سطح دندانها از جمله این موارد هستند.
با آنکه انصال veneerها به دندان بسیار مستحکم است اما در صورت بی احتیاطی احتمال جدا شدن یا شکسته شدن انها وجود دارد. برای به حداقل رساندن این موارد از جویدن ناخنها, یخ و دیگر اشیا سخت نظیر خودکار و همچنین وارد آوردن فشار شدید به دندانها باید خودداری نمود.
یکی از افکار غلط در مورد veneerها پیرامون نحوه نگهداری از آنهاست. گاها به اشتباه تصو میشود که قرار گیری veneerها بر روی دندانها از پوسیدگی آنها نیز جلوگیری میکند در صورتیکه اینگونه نیست وبهداشت دهان و دندان نظیر مسواک زدن, استفاده از نخ دندان و دهانشویه ها باید همانند سابق ادامه پیدا کند.
با توجه به جنس veneerها میتوان به طور متوسط 5 تا 10 سال از آنها استفاده نمود و پس از آن نیاز به جایگزینی آنها با veneerهای دیگر خواهد بود.