دندان شیری چیست؟
دندان شیری اصطلاح رسمی برای دندان های اولیه ای است که کودکان در می آورند. دندان های شیری در مرحله جنینی شروع به رشد می کنند و معمولاً در حدود 6 ماه پس از تولد شروع به رویش می کنند. معمولاً 20 دندان شیری وجود دارد، 10 دندان بالا و 10 دندان پایین. معمولاً اکثر آنها تا زمانی‌که کودک حدوداً 2 و نیم ساله می شود می رویند.
زمانی‌که کودک شما اولین دندان شیری خود را در می‌آورد هیجان انگیز است، اما در عین حال ممکن است پرسش های زیادی نیز داشته باشید. آنها با چه ترتیبی می‌رویند؟ یک کودک چند دندان دارد؟ اولین دندان کودک چه زمانی ظاهر می‌شود؟ و در چه سنی می‌افتند تا راه را برای دندانهای دائمی باز کنند؟
در این مقاله به همه این پرسش‌ها و پرسش‌های دیگر پاسخ خواهیم داد تا بتوانید برای ظاهر شدن دندانهای شیری کودک خود کاملاً آماده باشید. شما همچنین مجهز خواهید بود تا به خوبی از آنها مراقبت کنید تا زمانی که بیفتند، و آنها را به رعایت بهداشت دهان و دندان در دوران کودکی عادت دهید که امیدواریم تا آخر عمر ادامه پیدا کنند.
دندانهای شیری چه تفاوتی با دندانهای دائمی دارند؟
تفاوت بین دندان های شیری و دندانهای دائمی عبارتند از:
- مینا: مینا سطح بیرونی سختی است که از دندان های شما در برابر پوسیدگی محافظت می کند. معمولاً روی دندان های شیری نازک تر است.
- رنگ: دندان های شیری اغلب سفیدتر به نظر می رسند. این را می توان به نازک تر بودن مینای نسبت داد.
- اندازه: دندان های شیری معمولاً کوچک تر از دندان های دائمی هستند.
- شکل: دندان های دائمی جلو اغلب با برآمدگی هایی وارد می شوند که به مرور زمان از بین می روند.
- ریشه ها: ریشه دندان های شیری کوتاه تر و نازک تر هستند، زیرا طوری طراحی شده اند که بیفتند.
نوزادان چه زمانی دندان در می‌آورند؟
اولین دندان نوزاد معمولاً بین 6 تا 10 ماهگی ظاهر می شود. با این حال، ممکن است خیلی زودتر یا دیرتر از این زمان ها نیز اتفاق بیفتد. گاهی اوقات نوزادان با آنها متولد می‌شوند. برخی دیگر تا اولین جشن تولدشان بی‌دندان می‌مانند.
احتمالاً متوجه خواهید شد که چه زمانی اولین دندان کودک شما در شرف بیرون آمدن است، زیرا آنها برخی از این علائم شایع دندان درآوردن را نشان می‌دهند:
- ریزش آب دهان
- جویدن انگشتان/ اسباب بازی
- قرمزی یا بثورات در اطراف دهان، چانه و گردن
- تحریک پذیری و گریه کردن
- بیدار شدن بیشتر در شب
- کشیدن گوش
- غذا خوردن با اکراه
هر بار که دندانهای شیری در می آیند ممکن است این اتفاق رخ دهد، بنابراین ممکن است بخواهید با روش هایی برای تسکین درد ناشی از دندان درآوردن آماده باشید.
اکثر کودکان تا سه سالگی یک دست کامل خود را دارند. شما می توانید جزئیات کامل در مورد زمانی که نوزادان دندان های خود را در می آورند را در نمودار پایین مشاهده کنید. به این دندان ها “دندان های موقتی” (به دلیل افتادن آنها) و “دندان های شیری” نیز گفته می شود.
از دندانپزشک بپرسید: کودک من چه زمانی باید شروع به دندان درآوردن کند و چه کار باید بکنم؟
به طور معمول رویش نخستین دندان بین 6 تا 12 ماهگی آغاز می شود. لثه ها تا سن 3 سالگی دردناک، حساس و گاهی تحریک پذیر هستند. مالش ملایم لثه های دردناک با انگشت تمیز، پشت قاشق سرد یا پارچه سرد و مرطوب به تسکین لثه کمک می کند. حلقه های دندان درآوردن به خوبی عمل می کنند، اما از استفاده بیسکویت‌های دندان درآوردن اجتناب کنید آنها حاوی قند هستند که برای دندانهای شیری مفید نیستند.
در حالی‌که کودک شما در حال دندان درآوردن است، مهم است که دندان‌ها را از نظر علائم پوسیدگی با شیشه شیر کنترل کنید. دندان‌ها را هر دو هفته یک بار، بویژه در داخل یا سمت زبانی، از نظر لکه ها یا خطوط کدر (سفیدتر از سطح دندان ها) معاینه کنید. استفاده طولانی مدت از شیشه شیر حاوی هر چیزی غیر از آب و رها کردن آن داخل دهان نوزاد هنگام خواب می تواند باعث بروز پوسیدگی شود.
کودکان چند دندان دارند؟
آنها در مجموع 20 عدد دندان دارند، در حالی که هر فک دارای 4 دندان پیشین لترال و مرکزی (در جلو برای گاز زدن)، 2 دندان نیش (نوک تیز برای گاز زدن) و 4 دندان مولر (در عقب دهان برای جویدن) است.
حدود 1 درصد از کودکان در حالی به دنیا می آیند که یک یا چند دندان شیری خود را ندارند که به آن هیپودنشیا گفته می شود. آنها همچنین می توانند دندان های اضافی داشته باشند که تحت عنوان هایپردنشیا شناخته می شود. هر دوی این شرایط بیشتر احتمال دارد که دندان های شیری را بیشتر از دندان های دائمی تحت تأثیر قرار دهند.
ترتیب رویش دندانهای شیری
اولین دندان‌هایی که می‌رویند دندان های پیشین لترال یا مرکزی هستند که مخصوص گاز زدن هستند. مدتی بعد از اولین جشن تولد نوزاد، اولین دندان های مولر او ظاهر خواهند شد، که آنها را قادر می سازند غذا را بهتر بجوند. سپس دندان های نیش بیرون می آیند، و در نهایت، دندان های مولر دوم مجموعه را کامل می کنند. متوجه خواهید شد که این ترتیب به این معنا است که آنها برای مدتی بین دندان های دوم و چهارم خود فاصله کمی خواهند داشت، پس نگران نباشید!
هر جفت دندان (در سمت چپ و راست) باید تقریباً در یک زمان ظاهر شوند، اما دندان های فک های بالا و پایین می توانند با فاصله یک یا دو ماه برویند.
نمودار دندان های شیری
این نمودار را بررسی کنید تا ببینید دندان های شیری با چه ترتیبی می رویند، چند دندان شیری وجود دارد، معمولاً در چه سنی ظاهر می شوند، و سپس چه زمانی می افتند.
زمانی که کودک بین 6 تا 12 سال است، باید ترکیبی از دندان های شیری و دندان های دائمی روییده باشند.
توجه داشته باشید که این سنین میانگین هستند و معمولاً اگر دندان های کودک خارج از این محدوده یا حتی با ترتیبی متفاوت ظاهر شوند، جای نگرانی نیست. با این حال، اگر نگران زمانی هستید که دندان های کودک شما در می آیند، توصیه می کنیم با دندانپزشک مشورت کنید.
دندانهای شیری چه زمانی می‌افتند؟
از نمودار بالا می‌توانید مشاهده کنید که اولین دندان‌ها در حدود 6 ماهگی می‌افتند، و راه را برای دندان های دائمی باز می‌کنند. دندانهای شیری باید تقریباً به همان ترتیبی که در آمده‌اند بیفتند. دندانهای مولر آخرین دندان‌هایی هستند که تا سن 12 سالگی می‌افتند.
اگر دندانهای شیری کودک شما بویژه زود یا دیر در آمدند، احتمالاً هنگام افتادن از همان الگوی پیروی خواهند کرد.
مشکلاتی که ممکن است بروز یابند
شما می‌خواهید دندانهای کودک شما محکم و سالم باشند، بنابراین به احتمال زیاد تمایل دارید هر چیزی که غیرعادی به نظر می‌رسد را انتخاب کنید. برخی چیزها ممکن است جای نگرانی نداشته باشند، اما برخی دیگر ممکن است به درمان دندانپزشکی نیاز داشته باشند، بنابراین توصیه می‌کنیم در مورد هر گونه نگرانی که دارید با دندانپزشک صحبت کنید.
در اینجا برخی از متداول ترین مشکلات مربوط به دندان های شیری آورده شده اند که ممکن است بخواهید در مورد آنها بدانید:
رویش با تأخیر دندان های شیری
نمودار بالا جدول بازه میانگین زمانی رویش دندان های شیری را نشان می دهد، اما هر کودکی متفاوت است. دندان های آنها می توانند زودتر یا دیرتر از این برویند.
اگر دندان های شیری فرزند شما در مقایسه با این بازه زمانی دیر در می آیند، احتمالاً جای نگرانی نیست، اما اگر نگران هستید، می توانید آن را با دندانپزشک او در میان بگذارید. مشکل اصلی احتمالاً ناامید شدن (برای شما و کودک شما) از محدود شدن طولانی تر به غذاهای نرم تر است!
لکه های سفید روی دندان های شیری
دو دلیل اصلی برای ایجاد لکه های سفید روی دندان های نوزادان وجود دارد: پوسیدگی اولیه دندان ها و فلوئوروزیس (فلور زدگی) دندان ها.
لکه های سفید در امتداد خط لثه ها می تواند یکی از اولین نشانه های پوسیدگی دندان باشد. پوسیدگی اگر درمان نشده رها شود، قهوه ای و سپس سیاه خواهد شد و باید تخلیه و پر شود. خوشبختانه، اگر آن را در مراحل اولیه تشخیص دهید، امکان جبران آسیب وجود دارد. دندانپزشک شما ممکن است دندان های کودک شما را به درستی پاکسازی کند، روی آنها وارنیش فلوراید اعمال کند و به شما کمک کند تا روتین تمیز کردن روزانه دندان های او را بهبود دهید.
اگر لکه های سفید ناشی از فلوئوروزیس دندانی باشند- که زمانی رخ می دهد که در حالی که دندان ها در حال رشد هستند مقدار زیادی فلوراید مصرف شود – برگشت پذیر نیستند. با این حال، اگر مصرف بالای فلوراید همچنان خطرساز باشد، ممکن است بتوانید برای جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان هایی که هنوز در نیامده اند، اقداماتی انجام دهید.
اگر متوجه علائم سفید رنگ، یا هر تغییر رنگ دیگری روی دندان های شیری فرزند خود شدید، در اسرع وقت او را برای معاینه به دندانپزشک ببرید. دندانپزشک شما می تواند هر چیزی که باعث ایجاد مشکل می شود را تشخیص دهد و بهترین اقدامات درمانی یا پیشگیرانه را به شما توصیه کند.
دندان قروچه نوزاد
دندان قروچه در کودکان بسیار شایع است، بخصوص در طول شب، اما تا زمانی که تمام دندان های آنها بیرون می آیند، باید این دندان قروچه متوقف شود. این می تواند پاسخی به درد دندان درآوردن باشد، اما ممکن است با استرس یا بیش فعالی نیز ارتباط داشته باشد.
در صورتی که علاوه بر دندان قروچه در کودک خود متوجه هر یک از موارد زیر شدید، آن را به دندانپزشک خود متذکر شوید:
- بیدار شدن با درد صورت یا فک
- بیدار شدن مکرر به دلیل دندان قروچه
- نشانه های فرسایش دندان ها
- هر چیز دیگری که باعث نگرانی شما می شود
فاصله بین دندان های شیری
ظاهر شدن دندان چهارم قبل از دندان سوم طبیعی است، بنابراین بیشتر نوزادان برای مدتی بین دندان های دوم و چهارم خود فاصله دارند.
اما در مورد فاصله ها بعد از رویش همه آنها چطور؟ وجود فاصله بخصوص بین دندان های جلوی فک بالا کاملاً طبیعی است و با بزرگ شدن فک فرزندتان ممکن است بیشتر متوجه آن شوید.
وقتی دندان های دائمی بزرگتر می رویند، ممکن است همه چیز تغییر کند. اما حتی اگر کودک شما هنوز بیم دندان های خود شکاف یا دیاستم داشته باشد، این مشکل به راحتی با بریس ها قابل درمان است.
در این بازه زمانی، حتماً هنگام مسواک زدن توجه ویژه ای داشته باشید زیرا غذا به راحتی بین شکاف های کوچک گیر می کند.
رشد دندان ها به صورت کج
اگر اولین دندان های کودک شما کاملاً صاف نیستند، زیاد نگران نباشید. ممکن است به مرور زمان خود به خود اصلاح شوند و حتی اگر این اتفاق نیفتد، کج بودن دندان های شیری الزاماً به معنای کج بودن دندان های دائمی نیست.
از دست دادن زود هنگام دندان های شیری
دندان های شیری در حفظ فضای خالی برای دندان های دائمی که در زیر آنها رشد می کنند، هدف مهمی را ایفا می کنند. از دست دادن زود هنگام دندان های شیری می تواند یک مشکل باشد، بنابراین، ممکن است جای دندان های دیگر تغییر کند و باعث رشد دندان های دائمی به صورت کج شوند. بعلاوه، دندان های شیری به پیشرفت صحیح گفتار نیز کمک می کنند.
متأسفانه، پوسیدگی دندان های کودکان هنوز هم یک مشکل بزرگ است، در واقع از هر 5 کودک 5 تا 11 ساله 1 نفر حداقل یک دندان پوسیده درمان نشده دارد.
یکی دیگر از دلایل از دست دادن زود هنگام دندان های شیری تروما است؛ تصادفات می توانند در هر زمانی اتفاق بیفتند و باعث شوند که یک دندان بیفتد یا آسیبی ببیند که قابل ترمیم شدن نباشد.
برخی از شرایط پزشکی وجود دارند که گرچه شیوع کمتری دارند، اما می توانند باعث از دست رفتن زود هنگام آنها شوند. اگر کودک شما قبل از 4 سالگی دندان خود را از دست دهد، نه به دلیل تروما یا پوسیدگی، پس باید او را نزد دندانپزشک ببرید.
هنگامی که یک دندان، به هر دلیلی، زود از دست می رود، ممکن است دندانپزشک تصمیم بگیرد که یک فضا نگهدار به جای آن قرار دهد. فضا نگهدار یک ابزار کوچک ساخته شده از آکریلیک یا فلز است که از حرکت دو دندان مجاور به داخل شکاف به جا مانده از دندان از دست رفته جلوگیری می کند. این ابزار احتمال بروز مشکلات همراستایی دندان ها در آینده را کاهش می دهد.
دندان پستانکی
این اتفاق با استفاده طولانی مدت از پستانک رخ می دهد و می تواند منجر به کج یا فشردگی دندان ها یا حتی بروز مشکلاتی در همراستایی فک ها شود. اطمینان حاصل کنید که دستورالعمل های استفاده از پستانک را دنبال می کنید.
راهنمای مسواک زدن برای کودکان
چه زمانی مسواک زدن را شروع کنیم؟
اگر نمی دانید چه زمانی مسواک زدن دندان های کودک را شروع کنید، پاسخ ساده است: به محض ظاهر شدن اولین دندان. بچه را زود به مسواک عادت دهید. در واقع، شما حتی قبل از بیرون آمدن اولین دندان، می توانید مسواک زدن لثه های آنها با یک مسواک انگشتی سیلیکونی را شروع کنید. این باعث می شود که آنها به این احساس عادت کنند، بنابراین هنگام نیاز به مسواک زدن، کمتر مقاومت خواهند کرد.
اطمینان حاصل کنید که مسواک کودک شما دارای سری کوچک و فرچه بسیار نرم است. برای کمک به محافظت از دندان های شیری کودک خود در برابر پوسیدگی، باید از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید، اما برای کودکان تا سن 3 سالگی فقط از یک لایه نازک (به اندازه یک دانه برنج) و بعد از آن به اندازه یک نخود استفاده کنید. مصرف بیشتر از مقدار توصیه شده، در صورت قورت دادن خمیر دندان، احتمال ابتلا به فلوئوروزیس را افزایش می دهد.
نحوه مسواک زدن دندان های شیری
آیا به مسواک و خمیر دندان مناسب مجهز و آماده مسواک زدن هستید. در اینجا برای شما توضیح می دهیم به چه صورت:
- آنها را دو مرتبه در روز مسواک بزنید: یک مرتبه قبل از خواب و یک مرتبه دیگر در طول روز.
- از حرکات دایره ای کوچک برای مسواک زدن تمام سطوح هر دندان استفاده کنید.
- مطمئن شوید که خمیر دندان اضافی را به جای قورت دادن، بیرون می ریزند.
- بعد از مسواک زدن نباید دهان را با آب بشویند، زیرا مقداری از فلوراید موجود در خمیر دندان را از بین می برد.
- تا زمانی که همه دندان های شما کودک شما برویند، باید هر بار به مدت 2 دقیقه مسواک بزند.
- تا زمانی که آنها به سن کافی برای مسواک زدن دندان های خود به تنهایی برسند، معمولاً در حدود سن 7 سالگی، به کمک خود ادامه دهید.
ممکن است کودک شما در ابتدا این احساس را دوست نداشته باشد، و ممکن است با دور شدن، بستن لب ها یا گاز گرفتن مسواک مقاومت کند. به آنها اجازه دهید شما را هنگام مسواک زدن دندان های خود تماشا کنند، و سعی کنید آهنگی بخوانید یا آن را به یک بازی تبدیل کنید تا آن را برای آنها سرگرم کننده تر کنید. اگر در ابتدا نمی توانید این روتین کامل را دنبال کنید نگران نباشید، اما تا زمانی که کودک شما به مسواک زدن عادت کند به تلاش خود ادامه دهید.
مسواک زدن دندان های کودک تنها بخشی از تصویر در مورد نگهداری آنها در شرایط خوب است. شما باید بعلاوه مصرف قند کودک خود را محدود کنید تا انباشته شدن پلاک را به حداقل برسانید.
چه زمانی نوزاد خود را نزد دندانپزشک ببریم؟
بر اساس انجمن دندانپزشکان آمریکا، کودکان پس از ظاهر شدن اولین دندان، حداکثر تا اولین جشن تولدشان، باید برای اولین معاینه دندانپزشکی خود مراجعه کرده باشند. حتی اگر فقط یک دندان آنها ظاهر شده باشد، دندانپزشک دندان ها و لثه های آنها را بررسی خواهد کرد و می تواند به هر پرسشی که دارید پاسخ دهد. در برخی موارد، دندانپزشک شما ممکن است توصیه کند روی دندان های کودک وارنیش فلوراید اعمال شود تا یک لایه محافظ اضافی افزوده شود.
بر اساس توصیه دندانپزشک، کودک خود را برای معاینات منظم دندانپزشکی ببرید، حتی اگر فکر می کنید دندان های او سالم هستند. برای آنها خوب است که به ویزیت های دندانپزشکی عادت کنند تا وقتی که بزرگتر می شوند، از پاکسازی های منظم و سیلانت های دندانی هراسی نداشته باشند. بعلاوه، اگر احتمالاً مشکلاتی وجود داشته باشند، دندانپزشک قادر خواهد بود آنها را در مراحل اولیه تشخیص دهد و درمان کند بسیار بهتر از این است که منتظر بمانید تا زمانی که مشکل واقعی برای کودک شما بوجود بیاید.
نتیجه گیری
دندان های شیری نقش مهمی در رشد کودک شما دارند و شما نقش مهمی در حفظ سلامت آنها دارید. امیدواریم این مقاله به همه پرسش های شما در مورد ترتیب دندان های شیری، تعداد دندان ها و زمان ظاهر شدن آنها پاسخ داده باشد.
شما در این مقاله همچنین چیزهایی در مورد نحوه مسواک زدن دندان های کودک خود خوانده اید، گرچه عملی کردن آن می تواند دشوار باشد. به استقامت خود ادامه دهید، زیرا بدون مسواک زدن مناسب، پوسیدگی می تواند ایجاد شود. اگر در مورد هر چیزی مربوط به سلامت دهان و دندانهای کودک خود نگران هستید، او را برای معاینه دندانپزشکی ببرید. ممکن است هیچ چیز جدی نباشد، اما در مورد سلامت دندان ها، مطمئن شدن بهتر از متاسف شدن است.