بوی بد دهان (Halitosis)
بوی بد دهان یا هالیتوسیس یکی از ناراحت کننده ترین مشکلات دهان است که میلیون ها نفر از آن رنج می برند. بسیاری از افراد برای مبارزه با آن از خوشبو کننده های نعنایی دهان، آدامس، اسپری و دهانشویه استفاده می کنند. در واقع هر ساله در سراسر دنیا میلیون ها دلار برای تولید این محصولات اختصاص داده می شود- هر چند راهکار آنها موقتی است. برای رهایی از این مشکل برای همیشه مسیری بس طولانی باید پیمود. باید ابتدا توسط متخصص دهان و دندان منشاء آن شناسایی شود.
بوی بد دهان می تواند هر فردی را برای یک دوره ی کوتاه مدت تحت تاثیر قرار دهد- به “بوی بد دهان صبحگاهی” فکر کنید، یا بوی بد دهان بعد از خوردن سیر یا پیاز یا نوشیدن قهوه. با این حال، برخی افراد به وضوح در طول روز هم از بوی بد دهان رنج می برند. اینجاست که کشف علت مشکل و برطرف نمودن آن اهمیت پیدا می کند، بنابراین باید راهکاری با دوام اندیشیده شود.
علل بوی بد دهان
اغلب، منشاء بوی بد دهان در خود دهان است، از جمله ذرات غذا که پس از مدتی توسط باکتری های دهان تجزیه می شوند. شایع ترین محل مربوط به بوی بد دهان عقب زبان است، محل تجمع حجم زیادی از باکتری هایی که به طور طبیعی در دهان وجود دارند و می توانند روی باقی مانده های غذا، سلول های پوست مرده و نیز ترشحات خلفی بینی (مخاطی که که از بینی و از راه گلو پایین می آیند) رشد کنند. محصولات گسترده ی این گونه باکتری ها شامل ترکیبات گوگرد ناپایدار (VSC) هستند که بویی شبیه تخم مرغ فاسد دارند. جاهای دیگر که باکتری ها و ذرات غذا می توانند پنهان شوند بین دندان ها، زیر لثه ها، و نیز ابزارهای دهانی و دنچرها هستند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند زمینه را برای بوی بد دهان، و نیز پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه ف راهم آورد که خود منجر به ایجاد بویی ناخوشایند خواهند شد.
دیگر شرایط و مشکلات مربوط به سلامت بدن نیز می توانند روی بوی بد دهان تاثیر بگذارند. هالیتوسیس ممکن است در افرادی مشاهده شود که عفونت سینوس یا نای و نایژه، یا عفونت مخمر دهانی دارند (که می تواند در نتیجه ی استفاده از آنتی بیوتیک ها ایجاد شود)، یا حتی افرادی که از بیماری های درونی بدن (بیماری های عمومی) از جمله دیابت، نارسایی کلیه، یا مشکلات کبدی رنج می برند. خشکی مزمن دهان (زروستومیا xerostomia)، که معمولا یکی از عوارض جانبی مصرف داروهای خاص است، و مصرف تنباکو نیز می توانند با این مشکل مرتبط باشند. حتی استرس، رژیم غذایی و تغییرات هورمونی نیز می توانند روی بوی بد دهان تاثیرگذار باشند.
بوی بد دهان ناشی از روکش های دندانی
روکش های دندان، راهکاری فوق العاده برای جایگزینی دندان های از دست رفته هستند. بسیاری از افراد در سراسر دنیا از روکش یا بریج دندان استفاده می کنند، اما زمانی که به نظر برسد این روکش ها منشاء بوی بد دهان هستند، این یک علامت خطر است که مشکلی در حال وقوع است. در حالی که این موضوع بو دار برای حرف زدن و نیز مراقبت از آن اندکی خجالت آور است، بایستی هر چه زودتر مورد رسیدگی قرار گیرد.
دندانپزشکی چگونه می تواند به رفع بوی بد دهان کمک کند؟
از آنجا که بوی بد دهان اغلب ناشی از یک مشکل درون دهان است، مطب دندانپزشکی بهترین مکان برای جستجوی راه حل آن است. پس از معاینه ی دقیق و آزمایشات، یکی از راه حل های زیر پیشنهاد می شوند:
دستورالعمل های لازم برای رعایت بهداشت صحیح
اگر روش مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح را بدانید، یا اینکه چگونه به بهترین شکل ممکن دنچرهای خود را تمیز کنید، قطعا، بوی بد دهان شما تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. علاوه بر این، تمیز کردن انتهای زبان با استفاده از زبان شوی را فراموش نکنید.
پاکسازی تخصصی دندان ها
ممکن است ذرات غذا باکتری و رسوبات کلسیفیه شده در جاهایی گیر کنند که برای شما قابل دسترسی نباشند- اما برای برخی ابزارهای خاص دندانپزشکی این امکان وجود داشته باشد. پاکسازی تخصصی منظم دندان ها توسط متخصص، راه حلی عالی برای رفع بوی بد دهان و دیگر مشکلات دهان و دندان است.
درمان پوسیدگی دندان
بوی بد دهان می تواند ناشی از حفره های بزرگی باشد که نیاز به پر شدن دارند، یا پر شدگی های قدیمی و ناقصی که نیاز به ترمیم دارند.
درمان بیماری لثه
شکل پیشرفته ی بیماری لثه می تواند باعث شود بین دندان و لثه فاصله ایجاد شود که تشکیل پاکت پریودنتال و نفوذ باکتری را در پی خواهد داشت. در صورتی که به بیماری لثه مبتلا هستید، احتمالا به درمان پریودنتال (لثه) نیاز دارید، که عبارت است از پاکسازی عمقی ریشه های دندان، مصرف آنتی بیوتیک ها، و در موارد وخیم تر، جراحی پریودنتال ضروری خواهد بود.
درمان عفونت
عفونتی که منشاء آن درون دهان نیست، بایستی با استفاده از درمان پزشکی صحیح و مناسب درمان شود.
علل بوی بد روکش دندان
بوی بدی که از روکش دندان ساتع می شود معمولاً نشانه ی رشد باکتری و عفونت مرتبط با روکش دندان ها است. این باکتری می تواند در نتیجه ی شکست درمان ریشه (عصب کشی) یا وجود روکش نا متناسب با سایز دندان یا لق و شکسته بودن آن، و یا وجود شکاف بین دندان های مجاور گسترش یابد. در صورتی که روکش دندان به خوبی روی دندان قرار نگیرد، فضاها و شکاف هایی بوجود می آیند که مکان هایی عالی برای تجمع ذرات غذا و فاسد شدن آنها هستند.
یک دندانپزشک مجرب از ابتدا تمام تلاش خود را می کند تا با دقت کامل، از متناسب بودن اندازه ی روکش دندان با دندان مطمئن شود. دندانپزشک با تراشیدن دندان آن را برای قرار گرفتن روکش روی آن آماده می کند و اندازه ی دقیق آن را برای آزمایشگاه دندانپزشکی ارسال می کند و پس از آماده شدن روکش، آن را به دندان می چسباند.
احتمال دیگر این است که روکش از ابتدا درست روی دندان قرار گرفته باشد اما پس از سال ها استفاده از آن، ممکن است به سادگی در نتیجه ی ساییدگی شل شود، یا شاید سمنت دندان ساییده شود که در این صورت باکتری قادر خواهد بود به جای آن نفوذ کند. از سوی دیگر، این امکان نیز وجود دارد که زیر روکش دندان پوسیدگی گسترش یابد. بیمار با رعایت بهداشت مداوم دهان و دندان، شامل مسواک زدن و کشیدن نخ دندان، می تواند از بروز این مشکل جلوگیری نماید.
درمان مشکل بوی بد دهان
در صورتی که متوجه بوی بد دهان خود شدید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت عفونت و بوی همراه با آن مورد بررسی قرار گیرد و گزینه های درمانی شما مشخص شوند. اغلب، تنها راه ممکن تعویض روکش دندان است. اگر این کار به موقع انجام شود می توانید ساختار دندان طبیعی خود را تا جای ممکن حفظ کنید. اما اگر این عفونت نادیده گرفته شود، ممکن است منتشر شود و به درون ریشه ی دندان نفوذ کند، که در این صورت کشیدن دندان اجتناب ناپذیر خواهد شد. جایگزینی دندان از دست رفته با دیگر روش ها هزینه های بیشتری در بر خواهد داشت.