اگر شما خیلی زیاد دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهید و می سایید، شما براکسیسم یا دندان قروچه دارید. این شرایط می تواند منجر به بروز درد فک و مشکلات دندانی شود. ممکن است شما حتی متوجه نشوید که در طول شب و در خواب دندان قروچه دارید.اگر علائم براکسیسم دارید، مانند لق شدن دندان ها، باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. درمان براکسیسم مؤثر است و ممکن است شامل محافظ دندان شبانه برای جلوگیری از ساییده شدن دندان های شما روی یکدیگر باشد.

براکسیسم یا دندان قروچه چیست؟

احتمالاً همه افراد هر از گاهی دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهند. به احتمال زیاد، انجام گاه به گاه این عادت هیچ مشکل یا آسیبی بوجود نخواهد آورد. اما اگر شما مرتب دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهید و می سایید، ممکن است شرایطی به نام براکسیسم داشته باشید. این عادت می تواند به عضلات فک، دندان ها، و مفاصل فکی گیجگاهی (TMJ) شما آسیب وارد کند که استخوان فک شما را به جمجمه متصل می کند و به شما اجازه می دهد دهان خود را باز و بسته کنید.

انواع براکسیسم

براکسیسم می تواند وقتی خواب یا حتی بیدار هستید اتفاق بیفتد. عمل دندان قروچه در هر دو شبیه همدیگر است، اما براکسیسم بیداری و براکسیسم شبانه دو شرایط کاملاً مجزا تلقی می شوند:

• براکسیسم بیداری: در این شرایط، شما در طول روز فک خود را جابجا می کنید و دندان های خود را روی یکدیگر می سایید. این عمل اغلب با مسائل روحی و روانی ارتباط دارد. احساسات اضطراب، استرس، یا عصبانیت می توانند منجر به بروز دندان قروچه شوند، همینطور تمرکز کردن روی چیزی. براکسیسم بیداری اغلب نیاز به درمان ندارد، اگر به احتمال زیاد متوجه آن شوید و انجام آن را متوقف کنید. مدیریت استرس می تواند کمک کند و یادگیری روش هایی برای آگاه شدن از آن می توانند به کاهش تعداد دفعات انجام آن کمک کنند.
• براکسیسم شبانه: در این شرایط، شما در طول شب و زمانی که خواب هستید این کار را انجام می دهید که می تواند موجب بروز آسیب های بیشتری شود. ممکن است شما کمکی که نیاز دارید را دریافت نکنید زیرا از انجام آن آگاه نیستید. چالش دیگر در مورد براکسیسم شبانه این است که افراد نمی دانند چقدر محکم دندان ها و فک خود را فشار می دهند. آنها ممکن است بیش از 250 پوند نیرو به صورت خود وارد کنند، که باعث بروز درد فک و مشکلات دندانی می شود. بعلاوه، دندان قروچه می تواند منجر به بروز سر درد نیز شود.

چرا دندان قروچه مضر است؟

دندان قروچه می تواند موجب بروز مشکلات متعددی شود، از جمله:

• تغییر در ظاهر (مشکلات زیبایی) و نیمرخ صورت شما.
• شکستن، لب پر شدن، ترک خوردن، یا لق شدن دندان ها.
• وارد شدن ضربه به مفصل فکی گیجگاهی و عضلات فک و گردن شما.
• از دست دادن دندان ها.
• ساییدگی دندان ها.

آیا کودکان هم ممکن است دندان قروچه داشته باشند؟

کودکان نیز مانند افراد بزرگسال ممکن است دندان قروچه داشته باشند. والدین ممکن است وقتی کودک خواب است صدای ساییده شدن دندان های او روی یکدیگر را بشنود. اما براکسیسم در کودکان ممکن است موجب بروز آسیب های دراز مدت نشود. دندان ها و فک های کودکان به سرعت در حال تغییر هستند، و ممکن است آنها تا زمانی که دندان های شیری خود را از دست می دهند، به مرور زمان براکسیسم را ترک کرده باشند.

البته، برخی کودکان تا سنین نوجوانی دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهند. دندان قروچه صرف نظر از سن می تواند موجب بروز مشکلات زیر شود:

• سر درد
• درد فک
• اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (صدای کلیک در فک و مشکلات دیگر)
• ساییدگی و فرسودگی دندان ها

گرچه استرس اصلی ترین دلیل براکسیسم در افراد بزرگسال است، اما معمولاً در مورد کودکان صدق نمی کند. دندان قروچه در کودکان به دلایل زیر اتفاق می افتد:

• آلرژی ها
• کجی دندان ها
• حساسیت های دهانی
• آپنه انسدادی خواب
• وراثت

در صورتی که دندان های کودک شما ساییده شده به نظر می رسند یا متوجه صدای دندان قروچه او شده اید، با یک پزشک یا دندانپزشک گفتگو کنید. علاوه بر این، برای بررسی هر گونه شکایت از درد فک یا دندان ها اقدام کنید. ممکن است دندانپزشک برای کودک شما محافظ دندان شبانه را توصیه کند. این محافظ دندان ها می توانند تا زمانی که کودک براکسیسم را ترک کند به او کمک کنند. اگر مشخص شد که براکسیسم با استرس مرتبط است، دندانپزشک می تواند گزینه های تسکین دهنده استرس را نیز توصیه کند.

چه افرادی در معرض خطر براکسیسم یا دندان قروچه قرار دارند؟

مردان و زنان تقریباً به یک اندازه با براکسیسم مواجه می شوند. اگر شما سابقه خانوادگی دندان قروچه داشته باشید، ممکن است بیشتر با این خطر مواجه باشید. دیگر عوامل خطرزا عبارتند از:

• نوع شخصیت، مثلاً افرادی که خیلی زود تحریک می شوند ممکن است بیشتر مستعد دندان قروچه باشند.
• استرس
• کشیدن سیگار و مصرف قهوه
• مصرف برخی داروهای ضد افسردگی

دندان قروچه چقدر شیوع دارد؟

دندان قروچه یا براکسیسم یک اختلال شایع خواب است. این اختلال حدود 10 درصد از افراد بزرگسال و تا 15 درصد از کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد.

چه عللی موجب بروز دندان قروچه می شوند؟

دندان قروچه دلایل مختلفی دارد، از جمله:

عادات سبک زندگی، مانند نوشیدن الکل، کشیدن سیگار و مصرف داروهای روان گردان، و مصرف مقادیر زیاد کافئین (بیشتر از 6 فنجان قهوه در طول روز). افرادی که نوشیدنی های الکلی می نوشند و سیگار می کشند دو برابر بیشتر از افرادی که این کارهای را انجام نمی دهند در معرض خطر دندان قروچه قرار دارند.

• اختلالات خواب
• استرس و اضطراب
• مصرف برخی داروهای خاص، شامل یک دسته داروهای ضد اضطراب به نام مهارکننده های انتخابی بازجذب سرتونین (SSRI ها).

آیا براکسیسم یک اختلال خواب است؟

محققان براکسیسم شبانه و حین خواب را مورد بررسی قرار داده اند. آنها دریافته اند که این رفتار به عنوان نوعی اختلال خواب در سیستم عصبی مرکزی آغاز می شود. عواملی که می توانند موجب وخیم تر شدن مشکل شوند عبارتند از:

• استرس و اضطراب
• الکل
• برخی داروها و بیماری های خاص
• وراثت (در صورتی که افراد در خانواده شما این مشکل را داشته باشند)
• سیگار کشیدن

براکسیسم چه علائم و نشانه هایی دارد؟

ممکن است شب ها متوجه نشوید که در حال دندان قروچه هستید. اما علائمی که ممکن است داشته باشید عبارتند از:

• اختلالات خواب
• سر درد یا دردهای صورت، مخصوصاً صبح ها
• گوش درد
• دردناک بودن یا لق شدن دندان ها
• شکستن یا ترک خوردن دندان ها
• ساییدگی سطح دندان ها
• حساسیت شدید دندان ها
• اختلال مفصل فکی گیجگاهی که صدایی شبیه کلیک یا در رفتگی در فک ایجاد می کند
• درد همراه با غذا خوردن
• قفل شدن فک
• گرفتگی یا سفت شدگی عضلات فک
• جابجا شدن فک
• انحراف دندان
• آسیب به داخل گونه ها

براکسیسم چگونه شناسایی می شود؟

اگر فکر می کنید دندان های خود را روی یکدیگر می سایید، به دندانپزشک مراجعه کنید. آنها می توانند مفاصل فکی گیجگاهی و عضلات فک و دندان های شما را برای علائم براکسیسم معاینه کنند.

پزشکان اغلب می توانند براکسیسم را بر اساس معاینات جسمی و علائم شما شناسایی کنند. اما در برخی موارد، ممکن است لازم باشد مطالعات خواب روی شما انجام شود که پلی سوموگرافی نامیده می شود. این تست در مرکز خواب انجام می شود و می تواند تشخیص قطعی را ارائه نماید.

براکسیسم چگونه درمان می شود؟

هیچ دارویی برای متوقف کردن دندان قروچه وجود ندارد. ممکن است دندانپزشک به شما محافظ دندان شبانه بدهد. شما این ابزار ارتوپدی که به صورت سفارشی ساخته می شود را قبل از رفتن به رختخواب داخل دهان خود قرار می دهید. این ابزار از دندان ها، عضلات و مفاصل فکی گیجگاهی شما در برایر نیروی وارد شده حین دندان قروچه محافظت می کند. علاوه بر این، ممکن است پزشک برای شما داروی شل کننده عضلات تجویز کند تا قبل از رفتن به رختخواب مصرف کنید.

برای توقف دندان قروچه دیگر چه کارهایی می توان انجام داد؟

دندانپزشک شما ممکن است همه داروهای شما را بررسی کند تا ببیند آیا هیچ یک می توانند با بروز براکسیسم ارتباط داشته باشند. استرس نیز ممکن است یک عامل باشد. در مورد روش های کاهش استرس با پزشک خود گفتگو کنید.

• رفتار درمانی شناختی (CBT)، نوعی گفتگو درمانی که می تواند به کاهش استرس کمک کند.
• ورزش کردن
• دارو درمانی
• درمان جسمی

روش های دیگر برای توقف دندان قروچه عبارتند از:

• پرهیز از الکل و سیگار
• پرهیز یا کاهش مصرف کافئین در غذاها و نوشیدنی هایی مانند نوشابه ها، شکلات، و قهوه
• آگاه بودن نسبت به دندان قروچه در طول روز. سعی کنید خود را متوقف کنید: لب های خود را بسته نگهدارید، دندان ها جدا از هم و زبان پشت دندان های جلوی دهان.
• از جویدن اقلام غیر خوراکی مانند مداد یا خودکار پرهیز کنید. بعلاوه، از جویدن مداوم آدامس در طول روز اجتناب کنید.

چگونه می توان از بروز دندان قروچه پیشگیری نمود؟

برای پیشگیری از براکسیسم:

• از کشیدن سیگار، مواد مخدر، و الکل بپرهیزید، زیرا می توانند براکسیسم شبانه را وخیم تر کنند.
• چکاپ های دندانپزشک منظم را نادیده نگیرید. دندانپزشک می تواند مشکلات ناشی از دندان قروچه را هر چه سریع تر تشخیص دهد و درمان کند، تا بتوانید از آسیب های دراز مدت بپرهیزید.
• دیگر مشکلات دندانی که ممکن است داشته باشید ، مانند کجی دندان ها یا از دست رفتن تعدادی از دندان ها، را درمان کنید.

آیا می توان به درمان دندان قروچه امیدوار بود؟

چشم انداز درمان براکسیسم خوب است. کودکان اغلب به نوجوانی که می رسند دندان قروچه را ترک می کنند. افراد بزرگسال باید توصیه های پزشک و دندانپزشک خود را دنبال کنند. برای مثال، اگر برای دندان قروچه محافظ دندان شبانه دریافت کرده اید، آن را به طور منظم استفاده کنید. دنبال کردن طرح درمان می تواند در بهبود علائم به شما کمک کند، در نتیجه احساس بهتری خواهید داشت.

چگونه می توان بهترین مراقب را از دندان ها و فک داشت؟

احتمالاً متوجه خواهید شد که برخی موقعیت های خوابیدن می توانند باعث شوند شما بیشتر دندان های خود را روی یکدیگر فشار دهید. شما با پرهیز از این اشکال خوابیدن می توانید براکسیسم را کاهش دهید.

علاوه بر این، به دنبال روش هایی برای کنترل استرس خود باشید. بسیاری از افراد متوجه می شوند که مدیریت استرس می تواند تا میزان زیادی دندان قروچه آنها را کاهش دهد. علاوه بر گفتگو درمانی، شما می توانید روش های کاهش استرس در منزل را امتحان کنید، از جمله حمام گرم قبل از رفتن به رختخواب و گوش دادن به موسیقی هاس آرام بخش.

در مورد براکسیسم چه سؤالات دیگری باید از دندانپزشک خود بپرسید؟

اگر براکسیسم دارید، در مورد این موضوعات از پزشک خود سؤال بپرسید:

• آیا من نیاز به محافظ دندان دارم؟
• آیا برای برطرف کردن مشکلات دندانی نیاز به درمان های دندانپزشکی دارم؟
• چه درمان های دیگری می توانند در متوقف کردن دندان قروچه به من کمک کنند؟
• آیا برای تشخیص دندان قروچه من نیاز است بررسی خواب انجام شود؟
• چه درمان هایی می توانند کمک کنند؟
• آیا ممکن است دندان قروچه من تأثیرات دراز مدتی داشته باشد؟

سخن پایانی …

دندان قروچه، یا براکسیسم زمانی اتفاق می افتد که شما دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهید و می سایید. این اتفاق می تواند هنگام بیداری یا خواب رخ دهد. براکسیسم حین خواب می تواند موجب بروز مشکلات بیشتری شود زیرا شما نمی دانید آن را انجام می دهید. اگر درمان انجام نشود، دندان قروچه می تواند منجر به بروز مشکلاتی برای دندان ها، عضلات فک، و مفاصل فک شما شود. اگر در حالی از خواب بیدار شدید که سر درد یا درد فک داشتید، به پزشک مراجعه کنید. آنها می توانند درمان درست برای شما را پیدا کنند، که ممکن است شامل استفاده از محفظ دندان حین خواب باشد. کنترل و مدیریت استرس نیز می توانند به کاهش دندان قروچه کمک کنند.