هنگامی که یک یا چند دندان خود را از دست می‌دهید، حتماً باید جای خالی آن را با نوعی پروتز مصنوعی پر کنید. پر کردن جای خالی دندان اهمیت زیادی برای سلامت دهان و سلامت بدن دارد. دندان‌ها به گونه ‌ای طراحی شده‌ اند که همه با هم به صورت یک تیم کار می‌کنند و عملکرد جویدن، صحبت کردن و لبخند زدن را انجام دهند. هنگامی که دندان‌ها از دست می‌روند انجام این کارها با مشکل مواجه شده و همچنین سلامت دهان و بدن به مخاطره می ‌افتد. هنگامی که برای پر کردن جای خالی دندان به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، گزینه ‌های مختلفی پیش روی شما می‌گذارد. در سال‌های اخیر روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته پیشرفت زیادی کرده و برای شرایط مختلف و افراد مختلف گزینه‌ های مختلف ارائه کرده است.

روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته

به طور کلی سه روش است و برای پر کردن جای خالی دندان وجود دارد: ایمپلنت، دندان مصنوعی و بریج.

• ایمپلنت

بهترین روش جایگزینی دندان از دست رفته ایمپلنت است. ایمپلنت را هم می‌توان به عنوان جایگزین یک دندان و هم عنوان جایگزین چند دندان و یا حتی ست کامل دندان استفاده کرد. ایمپلنت با عمل جراحی در استخوان فک بالا یا پایین کاشته می‌شود. ایمپلنت در واقع یک پایه تیتانیومی است که در داخل استخوان فک فرو رفته و به استخوان جوش می‌خورد و به این ترتیب جایگزین ریشه دندان می‌شود و سپس بر روی آن یک روکش یا پروتز مصنوعی دیگری نصب می‌شود. اینمپلنت بسیار باثبات، محکم و از نظر عملکرد و زیبایی کاملا شبیه به دندان طبیعی خودتان است. با این ‌حال ایمپلنت ممکن است برای همه مناسب نباشد. برای کاشت ایمپلنت باید عمل جراحی انجام دهید و برای این منظور باید از نظر وضعیت سلامتی شرایط خوبی داشته باشید. همچنین باید استخوان فک از نظر تراکم و حجم برای پشتیبانی از ایمپلنت مناسب باشد. با این حال در صورتی که استخوان کافی نداشته باشید با عمل پیوند استخوان و یا روش‌های دیگر می‌توان این مشکل را برطرف کرد. بیماری‌های مزمن مانند دیابت و لوکمی باعث می‌شود فرآیند التیام پس از جراحی به کندی انجام شود و نتایج درمان به مخاطره بیفتد. بیمارانی که دچار این مشکلات هستند، ممکن است نتوانند ایمپلنت بکارند. همچنین افرادی که سیگار می‌کشند شرایط خوبی برای کاشت ایمپلنت ندارند چرا که دخانیات التیام بافت‌ها را با مشکل مواجه می‌سازد. معمولا از بیمار خواسته می‌شود از مدتی پیش از جراحی تا مدتی پس از جراحی سیگار را کنار بگذارد.

مزیت‌های ایمپلنت دندان

• از نظر زیبایی بهترین گزینه و شبیه‌ترین پروتز به دندان طبیعی است
• برای ایمپلنت از دندان‌های مجاور بهره گرفته نمی‌شود بنابراین سلامت آنها به خطر نمی‌افتد
• طول عمر ایمپلنت بسیار زیاد بوده و حتی می‌تواند مادام‌العمر باشد
• برخی انواع ایمپلنت را می‌توان ظرف یک جلسه کاشت و بارگذاری فوری انجام داد
• ایمپلنت جلوی تحلیل رفتن استخوان‌ها می‌گیرد

معایب ایمپلنت دندان

• ایمپلنت برای برخی افراد که نمی‌تواند عمل جراحی انجام دهند مناسب نیست
• هزینه ایمپلنت بیشتر از روش‌های دیگر می‌باشد
• درمان ایمپلنت طولانی بوده و باید چند ماه صبر کنید تا روکش بر روی ایمپلنت نصب شود

بریج دندان

یکی دیگر از روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته، بریج ثابت است. در این روش یک یا چند دندان مصنوعی در وسط به کمک دو روکش دندان در طرفین به دندان‌های سالم مجاور جای خالی متصل می‌شوند. روکش بر روی دندان‌های همسایه چسبانده می‌شود به همین علت بریج ثابت شده و تنها دندانپزشک می‌تواند آن را در بیاورد.

گاهی اوقات در صورتی که دندان‌های طبیعی مجاور استحکام کافی برای نگهداشتن بار بریج ندارند، در طرفین ایمپلنت کاشته می‌شود تا بار سنگین بریج بر روی ایمپلنت قرار بگیرد. به این روش بریج بر پایه ایمپلنت گفته می‌شود.

برای گذاشتن بریج، ابتدا دندان‌های مجاور تراشیده می‌شود تا برای روکش کردن آماده شوند. سپس بریج در جای خود قرار داده شده و روکشهای دو طرف بریج بر روی  دندانها چسبانده می‌شوند. معمولاً برای این کار دو جلسه زمان لازم است. در جلسه اول دندان‌ها آماده سازی و سپس قالب‌ گیری می‌شوند و در جلسه دوم پروتز در جای خود قرار می‌گیرد.

مزیت‌های بریج دندان

• ظاهری بسیار شبیه به دندان طبیعی دارد
• در جای خود ثابت بوده و بیمار نگران لغزیدن و یا درآمدن آن نیست
• هزینه آن کمتر از ایمپلنت است

معایب بریج دندان

• هزینه آن بیشتر از دندان مصنوعی نیمه (پارسیل) است
• دندان‌های مجاور را تحت تأثیر قرار داده و سلامت آنها را به خطر می‌اندازد
• تمیز کردن دندان‌ها و بهداشت دهان با وجود بریج سخت‌تر است و زمان بیشتری می‌برد

دندان مصنوعی غیر ثابت

دندان مصنوعی غیر ثابت همان طور که از نام آن پیداست به دندان‌ها چسبانده نمی‌شود بنابراین هر زمانی که بیمار بخواهد می‌تواند آن را در بیاورد. به همین علت تمیز کردن دندان‌ها آسان‌تر است. معمولاً دندان مصنوعی نیمه یک قاعده پلاستیک صورت رنگ شبیه به لثه دارد که برای لثه قرار می‌گیرد. در پیرامون قاعده پلاستیکی ممکن است اسکلت یا قلاب‌های فلزی وجود داشته باشد که دور دندانهای سالم مجاور قرار گرفته و دندان مصنوعی را در جای خود ثابت نگه می‌دارد. ممکن است مدتی طول بکشد تا به دندان مصنوعی عادت کنید. در چند هفته اول جویدن با دندان مصنوعی ممکن است سخت باشد. سعی نکنید با گاز گرفتن، دندان را در جای خود نگه دارید . این کار باعث خم شدن یا شکستن آن می‌شود. دندان مصنوعی نباید 24 ساعت استفاده شود. در هنگام خواب باید دندان را در بیاورید و هنگامی که بیدار می‌شوید آن را بگذارید.

مزیت‌های دندان مصنوعی

• ارزان‌تر روش جایگزینی دندان‌های از دست رفته است
• ترمیم این پروتز مصنوعی آسان‌تر است
• عملکرد جویدن را به بیمار باز می‌گرداند

معایب دندان مصنوعی

• ثبات کافی ندارد و ممکن است در جای خود بلغزد
• ممکن است استفاده از آن راحت نباشد
• طول عمر کوتاه‌تری دارد

فرقی نمیکند چه روشی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته استفاده می‌کنید، در هر صورت می‌توانید دوباره غذا بجوید، به راحتی صحبت کنید و نگران ظاهر بی ‌دندان خود نباشید.