در مقاله قبل به مقایسه پالپوتومی و پالپکتومی پرداختیم و گفتیم مهمترین تفاوت آنها در این است که پالپوتومی عبارت است از برداشتن بخش تاج یا کرونال پالپ دندان در حالی که پالپکتومی عبارت است از برداشتن کل محتوای داخل حفره پالپ و کانال ریشه آن، در نتیجه دندانی که روی آن پالپوتومی انجام می شود می تواند به رشد خود ادامه دهد، در حالی که دندانی که پالپکتومی روی آن انجام می شود تنها از خطر از دست رفتن نجات می یابد. در انتها راجع به تکنیک پالپوتومی به تفصیل صحبت کردیم و از مشکلات و پیچیدگی های آن گفتیم.
در این مقاله به پالپکتومی خواهیم پرداخت.
تکنیک ها و مشکلات پالپکتومی
قبل از انجام فرایند پالپکتومی، دندانپزشک باید از آناتومی اولیه کانال ریشه های دندانی که قرار است فرایند روی آن انجام شود آگاهی کامل داشته باشد، و با دقت نزدیکی دندان های دائمی که قرار است جایگزین دندان شیری شوند را بررسی نماید. برای شروع، داروی بی حس کننده موضعی تزریق می شود و رابر دم به دور دندان تعبیه می شود تا از انتقال باکتری از دیگر قسمت های حفره دهان پیشگیری شود. سپس قسمت های پوسیده و آسیب دیده دندان تراشیده می شوند. بنابراین از یک ابزار مخصوص میله مانند برای برداشتن سقف حفره پالپ استفاده می شود.
سپس از اکسکویتور به ترتیب برای تخلیه بخش های کرونال و رادیکولار پالپ دندان استفاده می شود. بخش رادیکولار که سقف دارد، و نیز بخش های کرانیال همگی تخلیه می شوند و کانال ریشه با استفاده از فایل های H پاکسازی می شوند. سپس محلول نمکی داخل کانال ریشه ریخته می شود تا از تمیز بودن کانال ریشه اطمینان حاصل شود. سپس فرموکرزول formocresol روی آن اعمال می شود. پس از آن، برای جلوگیری از عفونت، روی آن زینک اکسید اعمال می شود. گام بعدی مسدود سازی ریشه های کانال است که می تواند با تکنیک های مختلفی انجام شود، از جمله تکنیک لنتولو مارپیچی، تکنیک فایل کردن افزایشی، و تکنیک سرنگ فشار اندودانتیک.
سپس داخل کانال ریشه با سمان ZOE پر می شود و روکشی از جنس فلز ضد زنگ روی دندان قرار می گیرد تا از دندان محافظت کند.
بر خلاف پالپوتومی، انجام پالپکتومی در موارد پوسیدگی های شدید دندان ها، شامل بخش های کرونال و نیز رادیکولار دندان توصیه می شود که منجر به پالپیت برگشت ناپذیر دندان شده اند. این گزینه درمان در مواردی انتخاب می شود که دندان آبسه کرده باشد، دو نیم شده باشد، یا زنده نباشد (از دست رفته باشد). علاوه بر این، این درمان در مورد دندان های مولر شیری یا دندان های پیشین شیری انجام می شود که وظیفه حفظ قوس دندانی را به عهده دارند. پالپکتومی نیز می تواند در مورد دندان های شیری که پالپ آنها دچار نکروز شده است انجام شود، مخصوصاً زمانی که حفظ جای دندان از اهمیت بالایی برخوردار است.
با این حال، این تکنیک برای دندان هایی که زیر آنها ضایعه کیستیک (از قبیل کیست های دندان زا و کیست های فولیکولار) وجود دارد، دندان هایی که تاج آنها قابل احیاء نیست، یا دندان هایی که تحلیل داخلی گسترده (حداقل یک سوم ریشه) دارند مناسب نیست. پالپکتومی در مورد دندان هایی که کف آنها خیلی باز شده است و به محل انشعاب ریشه رسیده است، نیز دشوار است.
مشکلاتی که ممکن است حین پالپکتومی بروز یابند
گرچه پالپکتومی فرایندی نسبتاً بی خطر است، اما برخی مشکلات جدی می توانند بروز پیدا کنند. مانند تعداد بسیار زیادی از جراحی های دندانی، اتفاقات بدی که می توانند در پی استفاده از بی حس کننده های موضعی رخ دهند اجتناب ناپذیر هستند. اتفاقات کوچکی مانند بی حسی زبان، گونه ها، و لب ها، اغلب بسیار ناچیز هستند و ظرف چند روز به صورت خود به خود برطرف می شوند. با این حال، احتمال بروز واکنش های آلرژیک (در نتیجه آنافیلاکسی- حساسیت خیلی زیاد) که می توانند زندگی بیمار را به خطر بیندازند نیز دور از انتظار نیست. مشکل نسبتاً شایع دیگر پالپکتومی تغییر رنگ دندان در نتیجه لک شدن دندان با استفاده از چسب مخصوص برای پر کردن دندان است.
خونریزی شدید از محل انجام فرایند نیز می تواند در بین بیمارانی مشاهده شود سابقه اختلالات خونریزی دهنده دارند. عفونت های موضعی نیز می توانند بروز پیدا کنند و انتشار این عفونت یا تخلیه حجم زیادی از بافت نکروتیک می توانند منجر به بروز درد و حساسیت در بافت های اطراف شوند. در نهایت، شکستن دندان نیز می تواند در طول فرایندهایی اتفاق بیفتد که منجر به از دست رفتن دندان می شوند.
نتیجه گیری
هم پالپوتومی و هم پالپکتومی درمان های مؤثر دندانی هستند که انسجام پالپ دندان را حفظ می کنند. پالپوتومی معمولاً در بیمارانی انجام می شود که دندان آنها زنده است، در حالی که پالپکتومی در دندان هایی انجام می شود که فاقد حیات هستند. پالپوتومی برای دندان هایی مناسب است که تنها بخش کرونال پالپ آنها درگیر پوسیدگی شده است، در حالی که پالپکتومی می تواند زمانی استفاده شود که هم بخش های کرونال و هم بخش های رادیکولار درگیر شده اند. وجود عفونت های موضعی، ابسه، یا فیستول از جمله مشکلات پالپوتومی است و در این موارد پالپکتومی برای انجام انتخاب می شود. گرچه هم پالپوتومی و هم پالپکتومی فرایندهای بی خطری هستند، اما بروز برخی مشکلات حین و پس از آنها، در موارد خاص اجتناب ناپذیر هستند، از جمله مشکلات مربوط به بی حسی، عفونت دندان، تغییر رنگ دندان، شکستن دندان، خونریزی زیاد، و بروز درد مداوم.
اگر به متخصص درمان ریشه و عصب کشی در تهران نیازمندید با ما در تماس باشید.